DIŞ PROJE KREDİSİ

Yabancı ülke, banka ve kurumlarla veya uluslararası kuruluşlarla yapılmış ve yapılacak anlaşmalara göre Genel ve Katma Bütçeli kuruluşlara dış proje kredisi olarak kullandırılan imkanların, dış borç kaydı ve bütçeleştirilmesi 1998 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37’nci maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddenin uygulanması ve dış proje kredileri ile ilgili işlemler aşağıda açıklanmıştır.

 A- TANIM VE İLKELER

 1. Tanımlar

a)Dış Proje Kredisi : Belirli bir projenin tamamen veya kısmen dış finansmanı için yabancı ülkeler, uluslararası kuruluşlar, yabancı bankalar ve yabancı ülkelerde yerleşik diğer finans kurumlarından sağlanan kredilerdir.

b) Dış Kredi Kullanımı : Proje uygulayıcısı kurum/kurumlar tarafından; dış finansman imkanı sağlanan yabancı ülkelere, uluslararası kuruluşlara, yabancı bankalara ve yabancı ülkelerde yerleşik diğer finans kurumlarına başvurularak krediden yapılan çekişler ve/veya bu kredilere ilişkin özel hesaplardan yapılan kredi çekişleridir.

o      Nakdi Kredi : Döviz ve Türk Lirası cinsinden Hazine hesaplarına giren kredi kullanımlarıdır.

o      Ayni Kredi : Yurt içinde ve yurt dışında döviz cinsinden ve Hazine hesaplarına girmeden doğrudan kullanıcı kuruluşun kreditörden veya özel hesaplardan yaptığı veya yaptırdığı çekişlere göre gerçekleşen kredi kullanımlarıdır.

c) Kullanım Tarihi : Kreditör tarafından ödemenin yapıldığı tarihtir.

d) Uygulanacak Kur: Kullanımın yapıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının;

o      Nakdi Kredi de Döviz Alış kurudur,

o      Ayni Kredi de Döviz Satış kurudur.

2. İlkeler

Dış proje kredilerinin borç kaydının yapılması, bütçeleştirilmesi ve kullanımları ile izlenmesinde aşağıda belirtilen ilkeler esas alınacaktır.

a) Genel ve katma bütçeli kuruluşlarca dış proje kredisi olarak kullanılan her türlü imkanın dış borç kaydının yapılarak bütçeleştirilmesi esastır.

b) Dış proje kredilerinin kullanılması ve bütçeleştirilmesi işlemleri, yıllık yatırım programı ile ilgisi kurularak yürütülecektir.

c) Dış proje kredileri ile satın alınacak malzeme ve hizmetlere ait taahhüt veya sözleşme tasarıları, mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde Maliye Bakanlığınca vize edilmeden harcama yapılmayacaktır. Sözkonusu sözleşmelerle her türlü bağıtlar kayıt veya tescil için Sayıştaya gönderilecektir.

B. DIŞ BORÇ KAYDI İŞLEMLERİ

Proje kredilerinin dış borç kaydının yapılması ve kullanımlarının bildirilmesine ilişkin işlemler aşağıda açıklandığı şekilde yürütülecektir.

a) Nakdi Krediler : Kurumlar, kendilerine sağlanan nakdi dış proje kredisi imkanlarından kullanacakları miktarları, dış borç kaydı yapılmak üzere Ek 1’deki formu düzenleyerek yazı ekinde Hazine Müsteşarlığına (Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü) bildirecektir.

b) Ayni Krediler : Döviz üzerinden yurt içinde ve yurt dışında mal, hizmet ve eğitim bedeli olarak yapılan ayni dış proje kredisi kullanımları; ilgili kurumlar tarafından, kreditörden temin edilen kullanım bilgilerinin kendi kayıtları ile karşılaştırıldıktan sonra, kullanım bildirimini aldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde dış borç kaydı yapılmak üzere Ek 1’deki form düzenlenerek Hazine Müsteşarlığına (Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü) bildirilecektir.

Kurumlarca kullanım bilgisinin kreditörden temin edilememesi halinde bu bilgiler ilgisine göre Hazine Müsteşarlığı ve/veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından istenecektir. Bu durumda 30 günlük süre kullanım bilgisinin kurumlara ulaştığı tarihten itibaren başlayacaktır.

Kurumlar, kendi kayıtlarında yer alan kullanım bilgileri ile kreditör kullanım bilgileri arasında farklılık olması halinde, durumu ilgili harcama belgeleri ile birlikte Hazine Müsteşarlığı’na bildirmekle yükümlüdürler.

c) Kurum tarafından ayni kredi kullanım bilgilerinin dış borç kaydı için Hazine Müsteşarlığına iletilmesi aşamasında, ilgili kurumda kullanım tutarlarının bütçeleştirme ve muhasebeleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilmeyecektir.

BÜTÇELEŞTİRME İŞLEMLERİ

Proje kredilerinin bütçeleştirilmesine ilişkin işlemler aşağıda açıklandığı şekilde yürütülecektir.

a) Nakdi Krediler :Hazine Müsteşarlığı’nın, yukarıda yer alan B maddesi (a) bendi uyarınca kurumların nakdi dış proje kredisi kullanımlarının dış borç kaydı yaptığını Maliye Bakanlığı’na bildirmesi üzerine, Bakanlık ilgili kuruluş bütçesinin “999 Dış Proje Kredileri” programının 01-Dış Proje Kredileri İle Gerçekleştirilen Hizmetler alt programında yer alan ödenekleri, aynı program altında mevcut veya yeni açılacak “99 Gerçekleşen Nakdi Dış Proje Kredileri” alt programına aktaracaktır. Aktarma yapılan projelerle ilgili dış kaynaktan yapılacak harcamalar bu alt programdan karşılanacaktır.

b) Ayni Krediler : Döviz üzerinden yurt içinde ve yurt dışında mal, hizmet ve eğitim bedeli olarak yapılan ayni dış proje kredisi kullanımları kurumlar tarafından, borç kaydı için Hazine Müsteşarlığı’na başvurulmasını takiben, Ek 1 deki formun bir nüshası ile birlikte , Bütçe Daireleri Başkanlığı aracılığı ile bütçeleştirilmesi için Maliye Bakanlığı’na (Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü) bildirilecektir.

Hazine Müsteşarlığı’nın Dış Borç Kaydı yaptığını bildirmesi üzerine, Maliye Bakanlığı kullanılan ve dış borç kaydı yapılan bu tutarları “999 Dış Proje Kredileri “ programının 01-Dış Proje Kredileri İle Gerçekleştirilen Hizmetler alt proğramında yer alan ödeneklerden aynı programda mevcut veya yeni açılacak “88 Gerçekleşen Ayni Dış Proje Kredileri” alt programına aktaracaktır.

c) Dış proje kredisi kullanımına ilişkin olarak Maliye Bakanlığına yapılacak olan bütçeleştirme talepleri, yılı yatırım programında ilgili projeye tahsis edilen kaynak ile sınırlı olup, tahsis edilen bu kaynağı aşan bütçeleştirme taleplerinin değerlendirilebilmesi için kurumlar, Yılı Programının Uygulanması Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar çerçevesinde gerekli proje revizesini sağladıktan sonra ödenek kaydı için Maliye Bakanlığı’na başvurabileceklerdir.

d) Bütçe Kanununda proje kredileri ile ilgili olarak öngörülen miktara ilave olarak yıl içinde temin edilecek nakdi veya ayni nitelikli dış proje kredileri yukarıdaki esaslar çerçevesinde ilgisine göre doğrudan “99 Gerçekleşen Nakdi Dış Proje Kredileri” veya “88-Gerçekleşen Ayni Dış Proje Kredileri” alt programlarına eklenmek suretiyle bütçelenecektir.

e) Kuruluş Bütçelerinin “999 - Dış Proje Kredileri” programında yer alan ödeneklerden “99- Gerçekleşen Nakdi Dış Proje Kredileri” veya “88- Gerçekleşen Ayni Dış Proje Kredileri” alt programlarına aktarılmayan kısımları diğer bütçe ödeneklerinde olduğu gibi yıl sonunda iptal edilecektir.

f) Dış proje kredilerinin kullanımlarında; dış borç kaydı ve bütçeleştirme işlemleri tamamlanan tutarların tamamının ilgili mali yıl içerisinde harcanarak kullanılması esas olmakla birlikte, hakediş tutarlarının tesbitinden veya borç kaydı ve aktarma işlemlerinin yılın son günlerinde talep edilmesi gibi arızi nedenlerle harcanamayan tutarlar, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nca yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmesi kaydıyla ertesi yıla devredilebilecektir.

D. KOORDİNASYON VE EVRAK AKIŞI

Dış proje kredilerinin kullanımlarının doğru düzenli ve tutarlı bir şekilde izlenebilmesi ve yılı yatırım programı ile ilişkilendirilebilmesini temin amacıyla Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve projeyi yürüten ilgili kuruluş arasında gerekli koordinasyon ve evrak akışı düzenli olarak sağlanacaktır.

E. SORUMLULUK VE DENETİM

a) Dış borç kayıt ve bütçeleştirmeye ilişkin formların doğru, düzenli ve zamanında gönderilmesinden kurumların dış proje kredisi ile ilgili birimleri, tahakkuk memurlukları ve ilgili işlemleri onaylayanlar sorumludur.

b) Kurumlar kullandıkları dış kredilere ait bütün belgeleri, ilgili kredinin geri ödemesi tamamlanıncaya kadar muhafaza etmekle yükümlüdürler.

F. DİĞER HUSUSLAR

1998 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37’nci maddesine göre Genel ve Katma Bütçeli kuruluşların dış proje kredisi olarak kullandıkları imkanların, Dış Borç Kaydı ve Bütçeleştirme İşlemlerinde bu Esas ve Usullerin yayımı tarihinden önce yapılan kredi kullanımları için de bu Esas ve Usullerde yer alan hükümler uygulanır.